De mens, deel B. Pagina: 46 (Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers)

Uw zoekacties: De mens, deel B. Pagina: 46

Mijn Studiezaal

Mijn Studiezaal (inloggen)

Woordenboeken van de Achterhoekse en Liemerse dialecten (WALD), 1984-2010

1 records

WALD Woordenboeken van de Achterhoekse en Liemerse dialecten (WALD), 1984-2010

Delen

Doorsturen per email

Delen via Facebook

Delen via X (Twitter)

Duurzaam webadres

Reageren

Stuur een reactie naar Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers

Pagina

De mens, deel B. Pagina: 46

Titel:

Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse dialecten (WALD)

Ondertitel:

De mens, deel B

Pagina:

46

:

B

Jaar van uitgave:

1996

Auteur:

Schaars, A.H.G.

bonen [Telge 6, 166, 259]. [KARNEMELK- SAUSE, PAPSAUSE]. Groen 1994: Larie van jus "braadjus, af- treksel van vlees" [Telge 9, 71]. [LARIE]. Eib 1981: LAWAAISAUSE "waterige jus" [Weeink 1, 85]. Win 1971: Gin sju genog, dan maor met den anjaeger der bovven "d.w.z. meer jus maken door er water (uit de ketel) aan toe te voe- gen" [Deunk 1, 9]. [ANJAEGER]. Eef: Regout van vleis wodn hier vrogger haoste neet egaeten; wel hachee; door zit altied siepels in. In den oorlog maken mien moder wel regout van 't vleis van de kop van 'n varken en dat was lekker. [REGOUT; HACHEE].
• Hoo'j sause mooi broen könt kriegen, steet bie cichorei.
Acht 1895: DRIL "gestold vleesnat" [Telge 2, 28]. WORST
01 WO(R)S(T): Acht, Liem. 02 WORSTE: Eib, Rek, Bel, Groen, Bre, Win.
03 LENGELIE: / Groen 1994 [Telge 9, 72].
Eef: Wat der 't meeste in kwam, gaf neet allene de smaak, maor ok de name. Tol: Worsten verschillen vrogger in greutte, al naor dat der 'n dikken darm of 'n dunnen darm veur gebruukt worden. Veur bloedwos en laeverwos gebruken i-j den dikken darm, veur metwos bevoorbeld den dunnen darm. Gees: De wos wodn vrogger in weckflessen
edaone en eweckt. Later was der in 't darp 'n gezameleke diepvries, woor iederene 'n la van kon huren. No he'w allemaole 'n diep- vries in huus.
• Der bunt heel völle soorten worsten; de metwarkers hebt veural eneumd: laeverwos, metwos, bloodwos, longewos, zoere wos en braodwos; dee worsten wodn vrogger dus völle egetten. Worst wodn veurnamelek in de dikke of dun- ne darm emaakt; soms wodn der ballen emaakt dee in 'n linnen zak bewaard wodn (braodwos, zoerwos). Al naor gelang 't soort vleis en de andere dingen dee der inkwam-
ÏÏ 301
men, smaakten 't natuurlek lekker of minder lekker.
Zei: Bi-j laeverwos wödt de laever in 'n pan- ne goed gaar ekokt. Intussen sniej i-j 'n stuk boekspek woor de zwoorde van af-edaon zun, an kleine dobbelsteentjes. As de laever gaar is, mot e goed fien emaakt worden. Dan geet alles in 'n emmer met wat van dat koknat —wi-j nuumt dat GRISNAT— ver- mengd met zalt, pepper, naegelgruus, nötte- muskaot en grutemel. I-j konn der ok wel 'n paar gupsen met bi-j in doen. Goed ruren tut-at 't 'n niet al te dikke massa is. Dat mo'j dan in stukken van de dikke darmen doen. Alle wörste mot dan nog in 'n groten mantel- pot ekokt wodn. Doornao könt ze in de wie- me ehangen wodn um te dreugen. [LAE- VERWO(R)ST(E); ok: Gor, Eef, Loch, Bor, Gees, Gels, Nee, Bel, Groen, Voo, Wehl, Kep, Hen, Wesv, Zev, Her, Lob]. No Acht 1835: HAKWORST "leverworst" [Telge 4, 18]. Gaa: METWORST kö'j maken van varkens- vleis; maor wier ok wel van beestenvleis èn varkensvleis gemaakt, 't Vleis met anhan- gend vet mot fien gesneien zun, net as 't spek. En dan heurt der krujjen in. Metworst wier heel vaak gedreugd. Wehl: Gebraojen metwors wier met Kerst- aovend, Vastenaovend en at de slachteri-j aan kant was —op de wosvisite— gegaeten. Aal: Gekokte, dreuge metworste of gekokte,
gezalten metworste uut pot of kuven wodn 's zondags of met feestdage egaetene met dreugen riest. Lich: De rieke boeren maken völle met- worste, de armen hadden meer vleis in 't zalt, in 'n kuven. Groen 1994: Grolse metworst "soort ge- droogde metworst". Met vogelscheten deeln wetholder Overkemping altied stukskes Grolse metworst oet [Telge 9, 44]. [GROLS].
Vor: Met-ene at 't varken eslacht wodn, mos 't bloed goed eklopt wodn en met de hande eknaed, anders begon 't te kloeten. Bloed- wos maken; ik hebbe 't nao 1950 niet meer edaon. [BLOEDWO(R)S(T)]. Wesv: 't Bloed wa'j opvang bi-j de slach mo'j medeen met de hand deurrure a'j der bloedwos van wilt make. De drelle —de dik- ke proppe— mo'j der uutgooie. As 't bloed dan schoon is, kan 't één dag blieve staon.

Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer

laatste wijziging 22-02-2014

1 gedigitaliseerd