De mens, deel B. Pagina: 47 (Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers)

Uw zoekacties: De mens, deel B. Pagina: 47

Mijn Studiezaal

Mijn Studiezaal (inloggen)

Woordenboeken van de Achterhoekse en Liemerse dialecten (WALD), 1984-2010

1 records

WALD Woordenboeken van de Achterhoekse en Liemerse dialecten (WALD), 1984-2010

Delen

Doorsturen per email

Delen via Facebook

Delen via X (Twitter)

Duurzaam webadres

Reageren

Stuur een reactie naar Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers

Pagina

De mens, deel B. Pagina: 47

Titel:

Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse dialecten (WALD)

Ondertitel:

De mens, deel B

Pagina:

47

:

B

Jaar van uitgave:

1996

Auteur:

Schaars, A.H.G.

Dan gaon der in dobbelsteentjes gesneje vars spek, zout, notemuskaot, paeper en netuurlek gruttemael deur. Dat wödt in op maot gesneje darme gedaon, soms in de dikke darm, mor duk ok in pepiere darm. Die darme zin aan één kant al dichgeknup. De luch der goed uutdrukke en dan de andere kant ook dichknuppe. Veurda'j de woste in heit water doe, mo'j ze goed hen en weer schudde, zodah nie alle spek naor ondere zak. 't Water mot 'n goed uur tege de kaok aanblieve en doornao mo'j de woste der uuthale en laote afkoele. Dan hang ie ze aan 'n spekspiel aan de zolder. [DREL]. Sin: Nao 't klutsen met de hande, mo'j de vellen (de stolsels) —ok wel
't laeven
enuumd— der uut halen. [VEL; LAEVEN]. Does: Deur 't kloppen van 't bloed geet de ziel der uut. [ZIEL; ok: Pan]. Bor: Nao 't reuren was der gin één, dén 't preuven wol met dat rauwe blood derin. Din: In bloedworst zit behalve bloed, ge- malen gris of ander gesluns, worstenat of 't kaoknat van de kop, boekspek en rogge- mael of boekweitenmael en worstkruden. Nee: In bloodwos zit blood, boek- of kelspek of schraomen, wat van 't klokhoes en book- weitenmel. [BLOODWO(R)S(T); KELSPEK]. Hen: Mien vader had 't in zien kinderjoren zó völle motten etten, dat e later gien bloed- wors meer kon zien. Gaa: Ik heb nooit worst gegetten die lek-
kerder was as eigen gemaakte bloedworst, 't Was toen ok nog 'n luxe um 't op 't brood te etten. Gees: Bloodwos zo-a'w dee now koopt, wodn vrogger neet emaakt. [Ok: Harf, Alm]. Ton wodn der van blood en grof roggemel ballen emaakt dee'j etten konn tut 't begon te schimmelen,
't Wodn WOSTEBROOD
eneumd. Nee: PUNGEL "bloodwos" [Ok: / Acht 1882 (Telge 2, 103)]. Lich: Bloodwoste, emaakt
in den endel-
darm, heet ENDEPUNGEL. Lich 1991: De endepungels gebroeke wi-j altied veur de zoere worste [Telge 8, 37]. Win: ZOERWORSTE wordt emaakt van grof ruggemael en fris spek. Dizzen bri-j wordt in den endepungel of den dikken darm edaone en met worstepinnen too-estokke- ne. Dan mot 't in de wieme op-ehongene worden töt 't good zoer ewordene is. In
U 302
plaatse van in de wieme worden de zoer- woste ok wal in den lossen bozem teggen de kante an, op ne planke eleg um daor in dee lauwe wörmte zoer te worden. Met ne twee of dree waeke was ze dan good umme te aetene; dan was 't spek der in haoste vergaone. De zoerworste worden maor 'n effen bovven op 't moos eleg umme met- ekokket
te worden; eigelek maer umme
good warm te wordene. Den zoeren smak trok dan deur 't hele moos hen en dat was ne smak dee dus good bi-j 't moos passen. Gees: Zoere wos ko'j op twee meneren ma- ken. Van 't spek van 't varken met 't kokkenat en roggemel of—minder lekker—van boekspek (woor minder vleis an zat) en ries. Um ze zoer te kriegen, ko'j ze in de schossteen hangen of op holten raempkes laoten liggen. Aal: Zoerworste mos gauw op; anders be- darven 't. 't Wodn veural bi-j moos egaetene. Eib: Zoere woste atten wi-j bi-j moos of zoerkool. [ZOER; ok: Ste/Lich 1991 (Telge 8, 149)]. Bor 1862: JEUZEWORST "ongebuild rog- gemeel met nat van de worst en stukjes spek" [GV-alm 94; verg. ok: / Acht 1874 (Kobus 2, 556)].
Zei: Longewos wier emaakt van 'n stuk van
de longen van 'n varken; ok ander vleis ging der deur: met, maor ok afvalvleis van de hals en de kop en 't harte. [LONGE- WO(R)ST(E); ok: Eef, Vor, Ruu, Lar, Gees, Gels, Haa, Nee, Bel, Vars, Zei, Ste]. Lar: Longewos wodn speciaal egetten in arftensoep. Gees: Longewos neumt ze ok wal FRIS- WOS; umdat 't afvalvleis was wat al 'n tied- jen in 't water estaon had, ko'j 't neet lange bewaren. [Ok: / Eib 1981 (Weeink 1, 80)]. Eef: Longewos wodn ok wal KLONGELWOS eneumd. Ste: Longewos wier gauw gastereg; 't sma- ken 't beste bi-j de zoerkool. Ruu: BRAODWOS wodn vrogger emaakt met boekweitenmei; der zatten schraömkes, met of restjes vleis, soms krinten en kruden (anieszaod b.v.) in. 't Wodn ebraoden en dan in plekskes esneenn. Rek: Braodwos beston uut mei met krinten, spek en vleis; 't wodn in ne buul edaone en ekokt. Later snee ie 't an plakken en braod- den dee.

Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer

laatste wijziging 22-02-2014

1 gedigitaliseerd