MijnECAL
Trefwoord
Zoeken
Home
Over ons
Over ons
Bestuur en Beleid
E-Depot
Archieftoezicht
Schenken van archieven en collecties
Privacy, openbaarheid en auteursrecht
Bestuur en Beleid
E-Depot
Archieftoezicht
Schenken van archieven en collecties
Privacy, openbaarheid en auteursrecht
Donateurs en vrienden
Studiezaal
Studiezaal
Informatie over de studiezaal
Nieuw in onze bibliotheek
Nieuw in onze collectie
Informatie over de studiezaal
Nieuw in onze bibliotheek
Nieuw in onze collectie
Hulp bij onderzoek
Hulp bij onderzoek
Rechterlijke en notariële archieven
Stamboomonderzoek
Onderzoek naar onderwijs
Kranten
Overzicht van de regio Achterhoek en Liemers
Bidprentjes
Links
Onderzoekpagina's en informatiebladen
Rechterlijke en notariële archieven
Stamboomonderzoek
Onderzoek naar onderwijs
Kranten
Overzicht van de regio Achterhoek en Liemers
Bidprentjes
Links
Onderzoekpagina's en informatiebladen
FAQ
Contact
Online regelen
Online regelen
FAQ MijnECAL
FAQ MijnECAL
Menu
Uw zoekacties:
De mens, deel D. Pagina: 48
Mijn Studiezaal (inloggen)
Woordenboeken van de Achterhoekse en Liemerse dialecten (WALD), 1984-2010
Zoeken
Zoek
Uitgebreid zoeken
Zoektips
Periode
t/m
Opnieuw zoeken
1
records
1
...
2
3
4
5
6
...
1
WALD Woordenboeken van de Achterhoekse en Liemerse dialecten (WALD), 1984-2010
Delen
Doorsturen per email
Delen via Facebook
Delen via X (Twitter)
Printen
Duurzaam webadres
https://proxy.archieven.nl/26/593D611152684393BA981D6D0757D77B
Reageren
Stuur een reactie naar Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers
De mens, deel D. Pagina: 48
Titel:
Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse dialecten (WALD)
Ondertitel:
De mens, deel D
Pagina:
48
Deel
:
D
Jaar van uitgave:
2004
Auteur:
Schaars, A.H.G.
03 VERSTAANDIG: Pan. 04 LEEF EN VERSTANDEG : Harf. 05 KLOOK: Bel, Win / Aal 1964 [Rots 1, 24] || Vre, Stlo, Bork, Raes, Rhe, Boch, Anh.
06 GELEERD: Ruu. 07 GOOCHEM: Zut. || geschaite: Vre, Hei. || sjlau: Elt. j | vernulleg: Boch.
Gees: Wies, met 'n korte ie as in 't woord Piet. Sto: Wies met een ie as in bier beteikent: wies deur olderdom of ervaring; wies met een ie as in Piet zeg gi-j as 'n kind meer wet as andere kindere of ok van 'n hond of peerd. Wehl: Wiezer, met 'n lange ie as in 't woord bier. [Ok: Bor].
Vor: In 't openbaar zo'j van konegin Juliana neet zo gauw zeggen: "'t is een wies mense", maor onder mekare wel. War: Konegin Juliana was 'n wies mense. Did: Konegin Juliana was 'n wies mins. Gels: Juliaantje was ne wieze vrouwe, ne verstandeg maense. Harf: Konegin Juliana was 'n leve, verstan- dege vrouwe. Zut: Konegin Juliana was 'n wieze vrouw; 'n goochem wief. Bel: Konegin Juliana was ne wieze vrouwe, 'n klook vrommes. Zev: Konegin Juliana was 'n wieze vrouw, 'n vrouw met verstand. [VERSTAND]. Ang: Waes wiezer en doe 'n muts op de kop. Win: Wezzet wiezer en doo ow ne mutse op.
"Verstandeg waezen" kan ok op de vol- gende meneren umschreven worden:
•
01 OEI/i/VE(R)STAND GEBRUKE(N): War, Ruu, Meg, Kep, Tol, Does, Zev, Did.
02 OEW VERSTAND GEBROEKEN: Gels, Nee, Rek, Bel, Aal.
03 OW VERSTAAND GEBRUKE: Pan.
War: Gebruuk oew verstand en zet 'n mutse op oew heuf. Win 1971: Hee wil gin vernul annemmen "hij is niet voor rede vatbaar" [Deunk 1, 260]. [VERNUL].
• "Kundig, bekwaam": Vars 1985: 'k Wette niet of dén jong wel
11" 726
kompabei is um 't bedrief van zien vader te leiden. COMPABEL "capabel, kundig" [Telge 6, 188; ok: / Acht-Tw 1948 (Wanink 1, 128), Lich 1991 (Telge 8, 66)]. Acht-Tw 1948: CAPABEL [Wanink 1, 118].
Win 1971: Mi-j doch da'k dat baeter kon as hee, maor in dee dele is e mi-j toch ovver- hendeg. OVVERHENDEG WEZZEN "bekwa- mer zijn, de baas zijn" [Deunk 1,169; ok: / Kot 1913 (Meinen 2a, 55)].
Pan 1988: "Wah doch gi-j; zol ze dah kunne meistere?". "Die? Die redt dah wel; zi-j het al vur heitere vure gestaon". Iets kunne meiste- re "iets aankunnen, berekend zijn voor (een taak)" [Telge 7, 87]. Win 1971: Ik hebbe dat zwaore wark der an-egevvene; ik könne 't neet rungen [Deunk 1, 198]. [IETS (NEET) KÖNNEN RUNGEN "iets (niet) aankunnen"]. Gels 1937: Wat mo'j noe as weduvrouw al- lene op zo'n spil beginnen. Eers wis ik mien gin raod. Maor mien öldsten breur zeg: "Beerndiene", zeg e, "iej mot 'n knech nem- men. Allene ku'j 't neet begapen, dah ku'j neet" [Archief 3, 65]. [BEGAPEN].
• "Iemand die wijs/verstandig is":
Aal 1964: KLOEKSCHEISER, KLOEK- SCHEITER "wijs iemand" [Rots 1, 23]. Aal 1966: DEEPDENKER "iemand die een wijs woord zegt" [Rots 2, 3]. Aal 1964: NE GELAERDEN FOKS "een ge- leerd persoon" [Rots 1, 59]. Gees 1921: PREFESTER "geleerde man" [Heuvel 2, 14].
Acht-Tw 19 : Ze wodden zik te wies of "de één wilde het nog beter weten dan de ander en daardoor ontstond er twist [Wanink 2]. Eib veur 1973: Van olderdom wordt iej gries en van vraogen wies [H. Odink 3, 179]. Acht-Tw 1948: 't Kuken wil mangs wiezer waenn as de henne "het kuiken wil soms wijzer zijn dan de kip" [Wanink 1, 132].
KLASSINEREN redeneren
01 KLASSINERE(N): Harf, Ruu, Bor, Nee, Eib, Bel, Lich, Win, Doet, Wesv.
02 KLASJENEREN: Eef, Bel, Voo, Meg || Eib 1980 [Telge 1,40].
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
laatste wijziging 22-02-2014
1 gedigitaliseerd
1
...
2
3
4
5
6
...
1
Meer
Naar boven
MijnECAL
Trefwoord
Zoeken
Inschrijven Nieuwsbrief
×