Boek 'De mens en zien wark C: 't Peerd', is nu te koop!
Op woensdag 30 april is het dertiende deel van het Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten (WALD) verschenen. Dit nieuwe deel, getiteld ’t Peerd, staat volledig in het teken van de streektaal rondom paarden. Bijzonder is dat dit boek niet – zoals eerdere publicaties - over de algemene woordenschat van streekbewoners gaat, maar over vaktaal: de specifieke woorden en uitdrukkingen die worden gebruikt binnen beroepen en ambachten. Net als alle twaalf voorgaande delen toont ook dit deel weer de rijke verscheidenheid die zo kenmerkend is voor de Achterhoekse en Liemerse streektaal.
Lex Schaars en Henk Lieftink met het zojuist gepresenteerde WALD-woordenboek ’t Peerd. Fotograaf Ecal / Vivian Lammerse.
‘t Peerd
Auteurs Lex Schaars en Henk Lieftink verzamelden voor dit boek dialectwoorden die te maken hebben met paarden: van benamingen voor jonge en oude dieren, lichaamsdelen en kleuren, tot termen voor karaktereigenschappen, gedrag, verrichtingen en verzorging. Daarnaast komen ook woorden voor paardentuig, voortplanting, ziekten en behandelingen aan bod. “In 1983 en 1984 werden vragenlijsten ingevuld door individuele streektaalkenners en, vooral, door groepen streektaalliefhebbers uit meer dan vijftig plaatsen”, legt Schaars uit. “De antwoorden op die vragenlijsten worden nu gepubliceerd.” Het boek telt 112 pagina’s en bevat naast dertien thematische hoofdstukken ook twee alfabetische registers: één met ruim 400 Nederlandse begrippen die betrekking hebben op de dialectwoorden en één met maar liefst 2500 dialectwoorden, waaronder kleurrijke termen als hittepetit, vlegengek, dalverd en proeike. “Verrassend is de variatie in de woordenschat die betrekking heeft op het houden van paarden”, aldus Schaars.
Burgemeester met Henk Lieftink na de uitreiking van de Koninklijke onderscheiding. Fotograaf: Ecal / Vivian Lammerse.
Presentatie én lintje
De presentatie van het boek vond plaats op woensdagmiddag 30 april bij het Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers in Doetinchem. Tijdens deze bijeenkomst werd niet alleen ’t Peerd officieel gepresenteerd, maar ontving Lieftink ook een Koninklijke onderscheiding. Volgens Schaars meer dan terecht: “Lieftink is vanaf de start in 1980 betrokken bij het WALD en werkt sinds 2011 als vrijwilliger aan het uitwerken van het verzamelde materiaal”, vertelt hij. Met het lintje wordt Lieftink geëerd voor zijn meer dan veertig jaar lange, toegewijde inzet, waarbij hij zich vol overgave bezighield met het invullen van vragenlijsten en zijn werk als metwarker voor het WALD-project. Een bijzonder en verdiend eerbetoon.
Over het WALD-project
Sinds 1980 wordt binnen het WALD-project de streektaal van de Achterhoek en Liemers in kaart gebracht. In ruim veertig jaar tijd zijn zo’n 175 vragenlijsten ingevuld. Het WALD is geen traditioneel alfabetisch woordenboek, maar ordent de woorden thematisch en in samenhang. Hiervoor zijn vijf hoofdthema’s vastgesteld. Drie daarvan zijn inmiddels afgerond: De mens (in vier delen), De mens en zien huus (één deel) en De mens en zien gezins- en gemeenschapslaeven (twee delen). Van De mens en de weerld verschenen tot nu toe drie delen; één deel ontbreekt nog. Binnen het thema De mens en zien wark zijn twee delen gepubliceerd: De mens en zien wark-A en De mens en zien wark-B.
Het boek bestellen
’t Peerd zal als gratis e-book te bestellen zijn via de webwinkel van www.achterhoekseboeken.nl. De laatste correcties worden momenteel afgerond, waardoor het boek naar verwachting vanaf 8 mei online beschikbaar zal zijn. Voor wie de voorkeur geeft aan een papieren exemplaar, is het mogelijk om via een voorinschrijving op dezelfde website een gedrukt exemplaar te reserveren. Vanwege de beperkte oplage kan het boek snel uitverkocht raken. Bij grote belangstelling volgt er een herdruk, waardoor de levering mogelijk wat langer op zich laat wachten. Zodra de boeken binnen zijn, worden ze zo spoedig mogelijk verstuurd of klaargezet om af te halen. De prijs van de papieren versie bedraagt € 22,95, exclusief verzendkosten.