Notariële archieven

 

 

Notariële Archieven vanaf 1811

In 1811 werd het notariaat onder Franse wetgeving hervormd. Voor de hervorming verrichtten notarissen in het algemeen notariële handelingen in plaatselijke gerechten en weeskamers. Een voorbeeld hiervan is het archief van notaris Callenfels uit Steenderen (de oudste stukken dateren uit 1780). In 1811 werden in het hele land notariële standplaatsen gecreëerd en ging het grootste deel van de vrijwillige rechtspraak, afkomstig van de gerechten en de weeskamers naar de notaris over. Vanaf 1811 zijn dus in vrijwel elke gemeente één of meerdere notarissen actief geweest.

 

Deze notarissen maakten akten op om afspraken tussen mensen vast te leggen. Met notariële archieven bedoelt het Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers (ECAL) uitsluitend de series akten die de notaris vanaf 1811 verplicht was te bewaren. Archiefbescheiden als correspondentie, boekhouding of huisvesting van een notariskantoor vallen niet onder de notariële archieven.

 

 

banner

 

Wat vindt u zoal in de notariële archieven?

Ook voor zaken waarvoor u vandaag de dag naar de notaris gaat, ging men vroeger naar de notaris om een akte te laten opmaken. De volgende soorten akten treft u in de notariële archieven aan:

  • Testamenten

  • Akten van overdracht van onroerend goed en hypotheek

  • Boedelscheidingen (ook boedelverdelingen)

  • Akten van huwelijkse voorwaarden

  • Akten van koop en verkoop van roerende goederen

  • Royementen (vaak niet in minuut aanwezig)

  • Nummerverwisselingen nationale militie

 

banner

 

Notariële archieven na 1935

Het Erfgoedcentrum beschikt niet over de notariële archieven van na 1935. Deze worden bewaard bij de rechtbank, de notaris zelf of de opvolgende notaris. Een overzicht van deze protocollenregisters vindt u op website van de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB). Op deze site zijn ook de voorwaarden te lezen voor het aanvragen van een akte. In de rijksarchieven worden de archieven van notarissen bewaard uit standplaatsen die niet onder een gemeente- of archiefdienst vallen. Voor Gelderland is dat het Gelders Archief.

 

banner

 

Valkuilen bij onderzoek en tips

  1. Akten die in brevet zijn opgemaakt (de oorspronkelijke tekst van een akte waarvan de notaris geen minuut onder zich houdt) zijn vanaf het repertorium in de voorouderdatabase beschreven, maar niet als minuut beschikbaar. In de database is dit aangegeven met de vermelding "akte niet aanwezig".

  2. Repertoria zijn soms erg klein en slordig geschreven. Het ontcijferen van persoonsnamen is daarom vaak lastig. Mist u een naam? Probeer dan ook eens te zoeken op jaar en plaats.

  3. Vrije keuze van notaris: men is niet verplicht een notaris in de eigen woonplaats te kiezen. Het is daarom belangrijk om te weten welke notaris de gezochte akte heeft opgemaakt."
  4. Het Centraal Testamentenregister (CTR) in Den Haag houdt bij door welke persoon, op welke datum en bij welke notaris een testament is opgesteld. De notaris registreert dit, maar de inhoud van het testament is daar niet bekend.

 

Naar boven